Voorstellen voor bezuinigingen

Rekensystematiek BUIG Arnhems Beeld toepassen
We ontvangen van het Rijk een gebundelde uitkering (BUIG) voor het bekostigen van de uitkeringen (Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004) én voor de inzet van loonkostensubsidie. Dit is een specifieke uitkering. De hoogte van de uitkering aan Arnhem wordt vanuit het voor gemeente beschikbare macrobudget verdeeld op basis van een objectief verdeelmodel. Dit model berekent de objectieve kans dat een huishouden afhankelijk is van een bijstandsuitkering. De inrichting van de bekostigingssystematiek beoogt de gemeenten financieel te prikkelen om zoveel mogelijk mensen uit de uitkering te houden en aan het werk te helpen. Overschotten op de Buig-budgetten zijn vrij besteedbaar en tekorten moeten gemeenten in beginsel zelf opvangen. Gemeenten met een groot tekort kunnen onder voorwaarden een beroep doen op een vangnetregeling. Er is in Arnhem structureel sprake van een tekort op de uitgaven op de bijstandslasten ten opzichte van de BUIG ontvangsten. Daarmee zijn we een nadeelgemeente. We ramen in de begroting structureel dit tekort. Dit doen we uit eigen middelen op basis van een prognosemodel dat gebaseerd is op de gemiddelde uitgaven over eerdere jaren dat het te begroten tekort in beeld brengt. In de nieuwe methodiek wordt het effect van uitstroom door inzet  loonkostensubsidie doorgerekend op basis van het werkelijke beeld en prognose. Op basis van de resultaten op de BUIG in de afgelopen begrotingsjaren zien we dat we met aanpassing van dit model het tekort realistischer kunnen begroten en het resultaat beter kunnen benaderen. Met als gevolg dat we een minder groot tekort kunnen inboeken.
De positieve ontwikkelingen op het BUIG-budget zijn resultaat van de succesvolle aanpak van het inzetten loonkostensubsidie en het meer op maat aanbieden van trajecten met de inwoner (samen beslissen). Het voortzetten van het huidig beleid van verruiming van regelingen Participatiewet, Bijverdienbeloning en nieuwe Werkwijze Samen Beslissen, participatiecarrousel, inzet Activerend werk en inzet overige re-integratieinstrumenten zoals loonkostensubsidie, jobcoaching etc. De inzet van de instrumenten zorgen voor een hogere participatiegraad en een trend van duurzame uitstroom. Hiermee kunnen we de dalende lijn vasthouden of constant houden. Het is randvoorwaardelijk dat deze trend wordt doorgezet om deze voorgestelde rekenmethode in te kunnen zetten. Dat kan alleen wanneer de huidige werkwijze op re-integratieinstrumenten in stand wordt gehouden. Er is sprake van communicerende vaten tussen het re-integratiebudget en de BUIG. Deze methode faciliteert dat we aan de voorkant minder grote tekorten hoeven te begroten en een realistischere prognose kunnen opstellen op basis van het huidige ingezette beleid.

Vrijval bestemmingsreserve Energiearmoedefonds
Vanuit de Jaarrekening 2021 is een bedrag van € 2,8 miljoen bestemd voor de Energietoeslag 2022. In 2022 en 2023 is in de bestemmingsreserve een bedrag van tweemaal € 5 miljoen toegevoegd om de Wintertoeslag uit te keren om het tekort op de rijksbijdrage voor Energietoeslag te compenseren en een aantal crisismaatregelen te bekostigen. Door de onttrekking van het resultaat van de Jaarrekening 2021 waren in 2022 en 2023 minder middelen nodig uit de Bestemmingsreserve. Het bedrag van € 2,8 miljoen kan daarom vrijvallen uit de Bestemmingsreserve. Van het resterende bedrag van € 1,6 miljoen in de BR is € 0,3 miljoen voor een voucherregeling voor ondernemers beschikbaar. De overige € 1,3 miljoen is voor € 0,5 ton ontstaan uit een overschot op het noodfonds ondernemers, deze is niet meer nodig en kan vrijvallen. Daarnaast was € 0,8 miljoen bedoeld voor nieuwe crisismaatregelen in 2024 en 2025, maar hiervoor zijn nog geen concrete plannen uitgewerkt. Deze € 0,8 miljoen kan ook vrijvallen. Er worden dan geen nieuwe plannen gemaakt om inwoners/organisaties tegemoet te komen voor hogere energielasten.

Inzet ESF middelen Actieve Inclusie Vervolg
De ESF+ gelden zijn veelal bedoeld om in te zetten voor re-integratie van onze inwoners. Door bij de verantwoording reguliere kosten voor deze subsidie op te voeren (zoals afgelopen jaren de kosten voor inzet regisseurs Werk & Inkomen), kan met dit budget een extra impuls gegeven worden aan het begeleiden van inwoners naar een passende werkplek. Op dit moment zijn hier nog geen plannen voor ontwikkeld. Voor de lopende ESF Actieve Inclusie Vervolg (looptijd februari 2024 t/m 31 december 2025) ontvangen we in 2026 een bedrag van maximaal € 1,0 miljoen. Voorgesteld wordt om dit bedrag niet in te zetten voor een extra impuls op re-integratie, maar deze middelen als bezuiniging op te voeren. We verwachten hierbij dat bij de verantwoording van dit bedrag alle opgevoerde reguliere kosten voor ESF net als afgelopen jaren goedgekeurd worden.

Structurele middelen bijverdienbeloning Participatiewet
Deze middelen zijn verbonden aan de uitvoering van de proef Bijverdienbeloning. Dit betreft capaciteit (1 fte) voor de inzet voor de begeleiding van de Bijverdienbeloning bij deeltijdwerk. Deze loonkosten zijn gekoppeld aan de proef Bijverdienbeloning voor deeltijdwerk die tot 1 juli 2025 loopt. Deze middelen zijn structureel begroot om bij succes van de proef Bijverdienbeloning voor deeltijdwerk (meer mensen die deeltijd werken en daardoor minder/geen beroep op bijstandsuitkering hoeven te doen) de werkzaamheden door te kunnen zetten. Dit kunnen we laten vervallen. Bij de toegezegde tussenevaluatie na het eerste pilotjaar nemen we mee hoe we bij het mogelijk regulier maken van de bijverdienbeloning structurele kosten willen borgen.

Verlaging middelen communicatie Armoede en Schulden
Naast de communicatiemiddelen gericht op inwoners zetten we ook in op communicatie met ketenpartners omdat zij een belangrijke vindplaats zijn voor inwoners met geldzorgen en zij deze inwoners ook vaak zelf ondersteunen. Daarom organiseren we jaarlijks een ketenpartnerbijeenkomst om hen te informeren en ervaringen uit te wisselen. We kijken naar manieren om dit te versoberen. Het voorstel is het totale budget van € 55.000 voor alle communicatie te verlagen naar € 30.000.

Versoberen Week van het geld
Het doel van de landelijke week van het geld is om op scholen aandacht te geven aan financiële bewustwording. Arnhem was in 2024 gaststad voor deze landelijke campagne. Jaarlijks budget voor promotiemateriaal, gastsprekers en start/afsluitbijeenkomst is noodzakelijk om de week van het geld te kunnen organiseren. Voorgesteld wordt om het budget van € 30.000 te verlagen naar € 10.000. Hierdoor wordt de organisatie veel soberder.

Andere invulling Collectieve Aanvullende Zorgverzekering
De Gemeentepolis (GP) is een gemeentelijke collectieve zorgverzekering die zich richt op inwoners met een laag inkomen en/of hoge zorgkosten door bijvoorbeeld chronische ziekte. Doel van het instrument is te garanderen dat deze inwoners toegang hebben tot goede zorg en ze (financieel) te ondersteunen. Arnhem betaalt een deel van de premie en zorgverzekeraars bieden zowel dienstverlening als aanvullende dekking die specifiek afgestemd is op de doelgroep. Voorgesteld wordt te onderzoeken hoe we inwoners met medische kosten nog beter tegemoet kunnen komen. Dit doen we in navolging van recent onderzoek van andere gemeenten. We onderzoeken of het totaal pakket van Arnhemse regelingen voor inwoners met hoge zorgkosten nog wel passend is. Het totale budget voor de CAZ is € 2,1 miljoen. Als uit ons eigen onderzoek vergelijkbare resultaten komen als uit andere gemeenten, denken we dat een ander stelstel kan leiden tot een besparing van € 0,5 miljoen in de bedrijfsvoeringskosten.